Năm ngoái, Mỹ trở thành nước xuất khẩu ròng nhiên liệu đứng đầu thế giới, một sự tăng trưởng sản xuất trong nước đang bùng nổ kể từ khi cuộc cách mạng dầu đá phiến bắt đầu trong năm 2010. Đó là sự thay đổi cơ bản từ vai trò truyền thống trên thị trường với tư cách một nước nhập khẩu và tiêu dùng hàng đầu thế giới.
Xuất khẩu ròng theo hướng đạt một kỷ lục khác trong năm 2017, làm thị trường nhiên liệu nước ngoài ngày càng trở nên quan trọng đối với triển vọng tăng trưởng và lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu Mỹ trong tương lai.
Các nhà sản xuất dầu đá phiến đã cung cấp cho các nhà máy lọc dầu nguồn cung dầu thô giá rẻ và dồi dào, cho họ nhiên liệu thô họ cần để sản xuất nhiên liệu cạnh trên thế giới.
Quốc gia này có thể thiết lập một kỷ lục trong năm 2016, xuất khẩu ròng 2,5 triệu thùng sản phẩm dầu mỏ cho các thị trường quốc tế, so với nhập khẩu ròng 2,3 triệu thùng nhiên liệu chỉ một trong một thập kỷ trước.
Việc bùng nổ xuất khẩu đã thúc đẩy lợi nhuận tại các nhà máy lọc dầu lớn nhất Mỹ - gồm Marathon Petroleum và Valero – và bù đắp cho sự thiếu tăng trưởng mạnh trong nhu cầu nhiên liệu của Mỹ trong năm nay.
Hiện nay, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đang bãi bỏ quy định về sản xuất dầu mỏ và khí đốt để thúc đẩy tăng cường xuất khẩu của Mỹ vì lợi ích chính trị quốc tế - một chính sách mà ông Trump gọi là “sự thống trị về năng lượng”.
Sự gia tăng sản lượng dầu thô của Mỹ đã làm phức tạp nỗ lực của OPEC để giảm dư thừa toàn cầu mà đã kéo giá giảm một nửa kể từ năm 2014.
Mỹ vẫn là một nhà nhập khẩu dầu thô khổng lồ - thường xuyên giao dịch giao ngay hàng đầu với Trung Quốc - nhưng các nhà máy lọc dầu Mỹ hiện nay tái xuất khẩu phần lớn nhiên liệu đó như nhiên liệu bay, dầu diesel và xăng.
Mỹ có một vai trò ngày càng tăng để đáp ứng nhu cầu cho nhiên liệu động cơ tại các nước như Mexico và Brazil, nơi khát nhiên liệu của Mỹ có khả năng tăng tốc trong bối cảnh nhà máy lọc dầu dừng hoạt động và chi phí sản xuất cao.
Xuất khẩu nhiên liệu đã lọc của Mỹ cũng tiếp tục tiến xa hơn tới châu Á, và xuất khẩu diesel sang châu Âu tăng trong tháng 6 lên những mức cao gần hai năm.
Theo truyền thống, các nhà kinh doanh dầu mỏ, nhà lọc dầu và các nhà đầu tư đã xem xét nhu cầu nhiên liệu của Mỹ như một trong những số liệu dẫn dầu để dự đoán nguồn cung dầu thô quốc tế và xu hướng giá. Hiện nay, họ đang trông cậy vào nhu cầu thế giới để định hướng cho nhiên liệu của Mỹ.
Nhu cầu xăng của Mỹ đã đạt kỷ lục trong năm 2016, do giá xăng thấp đã khuyến khích tiêu thụ, nhưng đã ổn định trong năm nay. Hiệu quả sử dụng nhiên liệu của ô tô ngày càng tăng được dự kiến hạn chế tăng trưởng nhu cầu trong nước trong tương lai.
Các khách hàng Mỹ La Tinh
Các sản phẩm dầu mỏ của Mỹ đang bù vào sự thiếu hụt tại các nước như Mexico và Venezuela, nơi các nhà máy lọc dầu đang hoạt động dưới công suất. Xuất khẩu của Mỹ cũng xâm nhập vào thị trường Brazil bằng cách giảm giá nhiên liệu.
Nhập khẩu nhiên liệu của Mỹ La Tinh từ Mỹ đã đạt gần 2,5 triệu thùng/ngày trong quý 1 so với 2,32 triệu thùng/ngày trong năm 2016. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ EIA tăng trưởng do Mexico, Brazil, Peru, Venezuela và Trung Mỹ.
Mexico - thị trường xuất khẩu lớn nhất đối với xăng và dầu diesel của Mỹ - đang tìm kiếm khối lượng nhập khẩu nhiều hơn trong tháng 7 và tháng 8 để lấp đầy sự thiếu hụt bởi một đám cháy tại nhà máy lọc dầu lớn nhất nước này vào tháng trước.
Tại Venezuela, nhà máy lọc dầu phức hợp lớn nhất nước này đã giảm mức độ hoạt động trong tháng này xuống chưa tới một nửa công suất 955.000 thùng/ngày, một mức thấp đã phải đã yêu cầu công ty dầu nhà nước PDVSA nhập thêm nhiên liệu để đáp ứng nhu cầu trong nước.
Mexico và Venezueal gần đây cho biết họ muốn mua thêm khối lượng gần 19 triệu thùng trong nửa cuối năm nay - chủ yếu từ Mỹ - một khối lượng cho thấy rằng xuất khẩu của Mỹ sẽ tăng một lần nữa trong năm nay so với những mức kỷ lục năm trước.
Xuất khẩu ròng nhiên liệu giao thông của Mỹ có thể tăng 8,8% trong năm nay, theo công ty PIRA Energy, một bộ phận phân tích và dự báo của S&P Global Platts.
 
Tại Brazil, các nhà phân phối nhiên liệu bắt đầu nhập khẩu thêm từ Mỹ do giá rẻ hơn nhiên liệu được bán của công ty dầu mỏ quốc doanh Petrobras.
Petrobras tháng trước cho biết họ sẽ gắn nhiên liệu của họ gần hơn với giá quốc tế do họ cố gắng làm chậm lại việc tăng cường nhập khẩu từ Mỹ.
Khách hàng khác
Các nhà máy lọc dầu Mỹ cũng tăng cường xuất khẩu sang châu Âu và châu Á. Tại châu Âu, xuất khẩu dầu diesel của Mỹ tăng gần 500.000 thùng/ngày trong tháng 6, cao hơn nhiều so với 370.000 thùng/ngày kể từ tháng 7/2015. Theo ClipperData, xuất khẩu sản phẩm chưng cất của Mỹ gồm diesel, đạt mức cao kỷ lục trong tháng đó.
Xuất khẩu các sản phẩm đã lọc tới vài nước châu Á, gồm Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc tăng lên những mức kỷ lục trong năm 2016, và Trung Quốc đã nhập kỷ lục 303.000 thùng/ngày nhiên liệu của Mỹ trong tháng 2.
Các nhà máy lọc dầu của Mỹ dường như đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu của châu Á. Sandy Fielden, giám đốc nghiên cứu dầu mỏ và các sản phẩm cho Morningstar Commodities Research tại Austin cho biết nhu cầu đối với nhiên liệu của Mỹ được củng cố bởi những thách thức với nhà máy lọc dầu của các nước láng giềng.
Nguồn: VITIC/Reuters