Hải Phòng: Báo động những dòng sông

(DĐDN) -  3 hệ thống sông nước ngọt chính cung cấp nước tưới tiêu cho hàng trăm nghìn hecta đất canh tác, và nước thô cho các nhà mày nước phục vụ nước sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp và công nghiệp cho toàn TP Hải Phòng đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Đó là 3 hệ thống: sông Giá, sông Rế và sông Đa Đô. Theo kết quả quan trắc mới nhất của Sở Tài nguyên - Môi trường Hải Phòng, trong tổng số 30 mẫu lấy tại sông Đa Độ chỉ có 47% trong tổng số mẫu đạt chỉ tiêu cấp nước sinh hoạt và có tới 10% mẫu bị ô nhiễm nặng. Trong ba con sông, sông Đa Độ được đánh giá đang ô nhiễm nặng nhất.

Sông Đa Độ là con sông nước ngọt chính có trữ lượng nước 17 triệu m3, cung cấp nước tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, nước sinh hoạt (nhà máy nước Cầu Nguyệt công suất 40.000 m3/ngày) cho đại bộ phận dân cư 5 quận, huyện (Kiến An, Kiến Thụy, An Lão, Đồ Sơn, Dương Kinh) hiện đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Trên hệ thống sông có khoảng 11 bệnh viện lớn, nhỏ, khoảng 60 trạm xá xã, phường; 120 cơ sở sản xuất công nghiệp và 50 làng nghề sản xuất tiểu thủ công nghiệp, chăn nuôi gia súc, chế biến lương thực, thực phẩm, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật... Hầu hết các cơ sở này đều không có công trình xử lý nước thải và xả thải trực tiếp gây ô nhiễm nguồn nước sông Đa Độ.

Sông Giá đang trực tiếp phục vụ nước tưới tiêu cho khoảng 12.400ha đất canh tác nông nghiệp, 600ha nuôi trồng thủy sản nước ngọt, cấp nước sinh hoạt cho khoảng 300.000 dân huyện Thủy Nguyên và cho các nhà máy, khu công nghiệp như: Cty xi măng Chinfon, Xi măng Hải Phòng,...

Sông Giá đang có nguy cơ bị ô nhiễm do nước thải sinh hoạt và nước thải công nghiệp chưa qua xử lý xả trực tiếp vào nguồn nước. Đặc biệt là nước thải từ các làng nghề (làng nghề Mỹ Đồng), các nhà máy đóng tàu, sản xuất thép, khai thác và chế biến khoáng sản; nhiều bãi rác ven sông thuộc 5 xã trên địa bàn huyện; thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp là những tác nhân chính gây ô nhiễm nguồn nước khiến dư luận lo ngại.

Sông Rế đang bị ô nhiễm từ nhiều nguồn: Nước thải sinh hoạt, sản xuất của thị trấn An Dương, các xã Lê Lợi, Đặng Cương,... thoát theo tuyến kênh An Kim Hải ra sông Lạch Tray. Tuy nhiên tuyến kênh này đang bị lấn chiếm gây ứ tắc, đặc biệt là khu vực chợ An Đồng dẫn đến tình trạng nước thải chảy ngược về phía sông Rế. Theo Chủ tịch UBND phường Tràng Minh – Kiến An khu vực xả thải trực tiếp ra sông Đa Độ: “Chúng tôi đã có đơn kiến nghị gửi các ngành chức năng, Bộ Tài nguyên Môi trường đã về khảo sát và có đề án xây dựng nhà máy thu gom và xử lý nước thải từ ngã năm Kiến An trở về phường Tràng Minh. Ngày nào dự án chưa được triển khai thì người dân còn phải sống chung với nguồn nước thải ô nhiễm trầm trọng này”.

Ba con sông kể trên là nguồn nước mặt chính cung cấp cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp và công nghiệp của thành phố Hải Phòng. Tổng diện tích mặt nước của ba sông này khoảng hơn 9,8ha với trữ lượng nước khoảng 40 triệu m3. Ngoài các chức năng cân bằng sinh thái, dự trữ nước ngọt, tưới tiêu, sông còn là nguồn nước cung cấp cho các nhà máy nước sạch của thành phố như Nhà máy nước Cầu Nguyệt, Sông He (công suất 80.000 m3/ngày đêm); Nhà máy nước thô cho khu công nghiệp Đình Vũ (công suất 20.000 m3/ngày đêm) và 35 nhà máy nước sạch nông thôn khác. Theo kế hoạch tương lai của thành phố Hải Phòng thì, nguồn nước sông Đa Độ sẽ tiếp tục cung cấp cho Nhà máy nước lớn Hưng Đạo có công suất lên đến 130.000 m3/ngày đêm.

Để bảo vệ các dòng sông xanh và sạch, các ngành chức năng của thành phố Hải Phòng cần sớm có biện pháp chế tài cụ thể và thực hiện cắm mốc chỉ giới nguồn nước sông, quy hoạch đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật thu gom xử lý chất thải, nước thải, tăng cường tuyên truyền rộng rãi trong cộng đồng xã hội.