Sức mua tăng chậm
Theo số liệu thống kê, tổng sản lượng xăng E5 bán ra trên thị trường cả nước tính từ tháng 12-2015 đến hết tháng 10-2016 đạt khoảng 630.876 m3, chiếm khoảng 12,15% so với tổng lượng xăng khoáng Ron 92 và 9,21% so với toàn bộ các mặt hàng xăng khoáng. Năm 2016, tổng sản lượng xăng tiêu thụ trên địa bàn cả nước đạt khoảng 7,4 triệu m3, trong đó, xăng E5 đạt khoảng 590 nghìn m3, chiếm 8% so với tổng lượng xăng tiêu thụ trên thị trường. Về số cửa hàng kinh doanh xăng dầu có bán xăng E5, đạt 1.283 cửa hàng, chiếm hơn 10% so với tổng số cửa hàng bán lẻ xăng dầu. Mặc dù xăng E5 đã được bán rộng rãi trên cả nước, nhưng mức tiêu thụ trên thực tế vẫn ở mức thấp.
Qua đánh giá của các cửa hàng xăng dầu có bán xăng E5, khách hàng lựa chọn sử dụng xăng E5 chỉ chiếm chưa đến 10%, do người dân quen sử dụng xăng Ron 95 và Ron 92 nên ngại thay đổi sang dùng loại khác. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu cũng chưa mặn mà với việc kinh doanh xăng E5. Theo phản ánh của các DN kinh doanh xăng dầu, kinh phí chuyển đổi hạ tầng cơ sở như: Đầu tư trang thiết bị, bồn bể, công nghệ, vệ sinh, kiểm định thiết bị, bảng hiệu khá lớn; trong khi xăng E5 tiêu thụ chậm, hao hụt cao vì tồn chứa dài ngày, hiệu quả kinh doanh thấp hơn xăng thường.
Đánh giá về mức tiêu thụ xăng E5, Trưởng cửa hàng xăng dầu 194 Thái Thịnh (quận Đống Đa, Hà Nội) Trần Trọng Khánh cho biết, thời gian qua mức tiêu thụ xăng E5 có tăng nhưng không đáng kể, bình quân mỗi ngày cửa hàng bán được từ 4.000 đến 4.500 lít, bằng 1/4 so với tổng sản lượng xăng khoáng. Trong đó, đối tượng sử dụng chủ yếu là lái xe ta-xi. Hiện nay mức lan tỏa của xăng E5 đến với người dân chưa cao, cùng với mức chênh lệch giữa xăng E5 và xăng Ron 92 ở mức thấp là điểm chưa thật sự hấp dẫn khách hàng.
Mặt khác, một số thông tin cho rằng, việc sử dụng xăng E5 là nguyên nhân gây cháy nổ xe khiến khách hàng dè dặt khi lựa chọn, sử dụng xăng E5. Do đó, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá để người dân hiểu rõ về tác dụng của xăng E5, các ngành chức năng cũng cần có những cơ chế hỗ trợ DN, đơn vị kinh doanh khi thay thế hoàn toàn xăng Ron 92 trong những ngày đầu thường có sản lượng rất thấp.
Tương tự, Trưởng cửa hàng xăng dầu Petrolimex số 56 (phố Giáp Nhất, quận Hoàng Mai, Hà Nội) Nguyễn Trung Đắc cho biết thêm, bình quân mỗi ngày cửa hàng bán khoảng 1.000 đến 1.200 lít xăng E5. Do mức chênh lệch giữa xăng E5 và Ron 92 thấp nên không còn tình trạng khách yêu cầu đổ xăng E5 hay xăng truyền thống như trước kia.
Cần chủ động nguồn cung
Trưởng phòng Kinh doanh - Tổng hợp, Công ty cổ phần Xăng dầu dầu khí Hà Nội (PV Oil Hà Nội) Hoàng Thị Như Quỳnh cho biết, hiện nay PV Oil Hà Nội đã triển khai 17 trên tổng số 36 cửa hàng xăng dầu bán xăng E5, chiếm tỷ lệ 47% số cửa hàng xăng dầu hiện có. Tổng sản lượng xăng E5 năm 2016 của công ty bán ra thị trường đạt 10.729 m3 trên tổng số 33.735 m3 xăng bán ra, chiếm 32%, bằng 46% so với xăng truyền thống.
PV Oil Hà Nội là đơn vị đầu tiên triển khai bán xăng E5 từ năm 2010, có nhiều kinh nghiệm trong quá trình lưu chứa, vận chuyển, bán hàng và luôn bảo đảm về nguồn hàng nên khi có chủ trương bán xăng E5 thay thế hoàn toàn xăng Ron 92, DN này sẽ có nhiều lợi thế. Tuy nhiên, DN cũng cần có sự hỗ trợ của Nhà nước trong việc xây dựng các cơ chế, hỗ trợ cũng như đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu về xăng E5 và yên tâm chuyển sang sử dụng sản phẩm mới.
Theo lộ trình đã được Chính phủ phê duyệt, kể từ đầu năm 2018, xăng E5 sẽ thay thế hoàn toàn xăng Ron 92 và được thực hiện đồng loạt trên toàn quốc. Đây có thể được coi là một tín hiệu tích cực trong việc khởi động lại một số nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học đã bị “đắp chiếu” trong thời gian qua. Nhưng đây cũng là thách thức không nhỏ khi các nhà máy này không đáp ứng như kỳ vọng, khi đó liệu nguồn cung ethanol chuyên cung cấp để pha chế xăng E5 có được bảo đảm.
Liên quan vấn đề này, chủ một DN chuyên kinh doanh xăng dầu khu vực miền bắc cho biết, hiện tại chúng ta đang có 29 đầu mối nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu, nhưng chỉ có ba DN có trạm phối trộn là Tổng công ty dầu Việt Nam (PV Oil), Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và Công ty TNHH một thành viên Dầu khí TP Hồ Chí Minh (Saigon Petro). Trong đó, PV Oil có 10 trạm pha chế xăng E5 đặt tại bảy địa phương, Petrolimex có năm trạm pha chế tại năm địa phương và Saigon Petro có hai trạm pha chế. Tuy nhiên, hiện chỉ có Công ty TNHH Tùng Lâm là đơn vị duy nhất cung cấp nguyên liệu ethanol với tổng công suất 150 nghìn tấn/năm. Lượng ethanol cung ứng chỉ đủ để phối trộn hơn ba triệu tấn xăng sinh học E5/năm, trong khi nhu cầu tiêu thụ xăng tại thị trường hơn 7,5 triệu tấn.
Một số nhà máy sản xuất ethanol tại Bình Phước, Dung Quất (Quảng Ngãi) và Phú Thọ với tổng công suất khoảng 500 triệu lít ethanol/năm đang tạm dừng hoạt động hoặc xây dựng bị chậm tiến độ, cho nên chưa có thêm nguồn cung ethanol để DN sản xuất và phối trộn xăng E5. Do đó, khi áp dụng lộ trình thay thế xăng Ron 92 bằng xăng E5, cần phải tính toán, bảo đảm nguồn cung không bị gián đoạn. Mặt khác, khi đầu tư một trạm phối trộn có chi phí khoảng 20 tỷ đồng và mất khoảng chín tháng mới hoàn thiện. Trong khi đó, để đáp ứng đủ nhu cầu cung ứng xăng E5 trên cả nước theo lộ trình phải có khoảng 26 trạm phối trộn, tương đương số tiền đầu tư 500 đến 600 tỷ đồng. Do vậy, việc thay thế xăng Ron 92 bằng xăng E5 phải được thực hiện đồng bộ với các giải pháp xử lý nghiêm những đơn vị không tuân thủ.
Đánh giá về công tác thực hiện và bảo đảm nguồn cung xăng E5 trên thị trường, đại diện Sở Công thương Hà Nội cho biết, trên địa bàn hiện có bốn trạm phối trộn xăng E5 với tổng công suất vào khoảng 50 nghìn m3/tháng, bảo đảm cung cấp đủ cho thị trường hiện tại và trong tương lai. Để thực hiện lộ trình sản xuất, kinh doanh xăng E5, UBND thành phố tiếp tục yêu cầu các DN, cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên địa bàn xây dựng, đăng ký kế hoạch thực hiện cải tạo, sửa chữa cửa hàng để bán xăng E5. Đồng thời, thành phố cũng chỉ đạo các DN đầu mối, nhà phân phối, các đại lý, cửa hàng phải có kế hoạch, phương án sửa chữa cửa hàng; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động tại các cửa hàng để thu hút người dân bơm xăng tại cột bơm xăng E5, góp phần nâng cao sản lượng bán xăng E5 trên địa bàn.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng vừa giao Bộ Công thương tính toán lộ trình, bước đi phù hợp, khả thi để thay thế toàn bộ xăng khoáng Ron 92 bằng xăng E5, tiếp tục triển khai xăng E10, bảo đảm không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và việc sử dụng; kiểm tra, đôn đốc các DN đầu mối kinh doanh xăng dầu bảo đảm nguồn cung xăng sinh học (E5, E10) cho thị trường; tổ chức hệ thống phối trộn, phân phối, kinh doanh, dịch vụ cung ứng xăng E5 bảo đảm chất lượng. Bộ Tài chính chủ trì theo dõi, kiểm tra, giám sát việc điều hành giá xăng dầu, bảo đảm không làm tăng giá thành sản phẩm xăng sinh học (E5, E10), tiến tới giá xăng E5, E10 có giá ở mức hấp dẫn người sử dụng,…
Nguồn: HOÀNG ANH/nhandan.com.vn
