Theo Bộ Công Thương, phương án "giải cứu" 3 dự án nhiên liệu sinh học thua lỗ gồm: Nhà máy Nhiên liệu sinh học ethanol Dung Quất, ethanol Bình Phước và ethanol Phú Thọ là tìm đối tác đầu tư để sớm đưa sản phẩm ra thị trường. Như vậy, lộ trình triển khai xăng E5 đồng loạt trên cả nước từ 1/1/2018 được xem như lời giải cho bài toán đầu ra sản phẩm của các nhà máy sản xuất ethanol nêu trên. Đồng thời, nỗi lo thiếu nguyên liệu phối trộn xăng E5 cũng được giải quyết.

Dưới góc độ doanh nghiệp, đại diện Tổng công ty Cổ phần Xăng dầu Tự Lực 1 (Hà Nội) cho rằng: Việc "khai tử" xăng RON 92 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho xăng E5. Đây là cơ hội hiếm có cho 3 dự án ethanol trên được "hồi sinh". Không chỉ hàng nghìn tỷ đồng đã đầu tư vào các dự án trên có cơ hội phát huy hiệu quả, mà ngay cả người dân ở các vùng trồng sắn nguyên liệu cũng mừng vì bán được sản phẩm.

PGS-TS. Đặng Đình Đào - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và phát triển, Trường Đại học Kinh tế quốc dân - cho hay: Xăng E5 chất lượng đảm bảo, được triển khai trên cả nước là điều đáng mừng. Sử dụng loại xăng này vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa mang lại hiệu quả kinh tế, trong đó bao gồm cả việc các nhà máy nghìn tỷ đồng sản xuất ethanol được vận hành trở lại. Phương tiện giao thông được bảo đảm an toàn, không hỏng hóc. Người tiêu dùng được mua xăng E5 với giá bán rẻ hơn so với xăng RON 92 trước đây.

Cũng theo vị chuyên gia này, việc áp đặt thời điểm khai điểm "khai tử" xăng RON 92 sẽ tạo nhiều cơ hội để triển khai thành công xăng E5, bởi khi đó, người tiêu dùng sẽ buộc phải lựa chọn xăng E5 hoặc xăng RON 95. Trên thế giới, nhiều nước đã bán đại trà xăng E5. Tuy nhiên, tại Việt Nam, yêu cầu đặt ra là xăng E5 phải đảm bảo chất lượng, giá cạnh tranh...

Theo tính toán của một doanh nghiệp xăng dầu đầu mối, hiện xăng E5 chỉ bán được một lượng rất thấp, khoảng 2.000m3/tháng, trong khi xăng RON 92 là dao động từ 40.000-50.000 m3/tháng. Do đó, khi xăng RON 92 không còn lưu hành, cơ hội sẽ chia đều cho cả xăng RON 95 và E5. Đại diện doanh nghiệp này cũng tin tưởng giải pháp đồng bộ để vận hành các nhà máy ethanol kém hiệu quả và lộ trình triển khai xăng E5 khá hợp lý. Doanh nghiệp không còn quá lo thiếu nguồn cung E5.

Hiện nay, giá bán lẻ xăng RON 92 và xăng E5 đang chênh lệch hơn 300 đồng/lít (ngày 13/12). Có những thời điểm, mức chênh này lớn hơn tùy thuộc vào biến động của giá nguyên liệu đầu vào. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng mức chênh lệch này chưa đủ để khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xăng E5.

Theo Luật Thuế bảo vệ môi trường, thuế này chỉ thu đối với xăng nguồn gốc hóa thạch và không thu thuế đối với ethanol (E100). Còn đối với xăng, dầu sinh học có tỷ lệ phối trộn ethanol 4-5% (xăng E5, dầu B5) và tỷ lệ phối trộn 10% (xăng E10, dầu B10) thì chỉ thu thuế bảo vệ môi trường theo tỷ lệ xăng, dầu gốc hóa thạch, nghĩa là mức thuế sẽ là 95% hoặc 90%.

 

Để khuyến khích sử dụng xăng E5, cơ quan soạn thảo sửa đổi Luật Thuế bảo vệ môi trường mới đây đã đề nghị bổ sung quy định mức thuế bảo vệ môi trường theo 2 phương án. Phương án 1, đối với sản phẩm phối trộn tỷ lệ 5%, mức thuế bằng 80% mức thuế cụ thể của xăng gốc hóa thạch và dầu diesel tương ứng. Đối với sản phẩm phối trộn ở mức 10%, mức thuế bằng 70% mức thuế cụ thể của xăng gốc hóa thạch và dầu diesel tương ứng. Nghĩa là thuế bảo vệ môi trường của xăng sinh học sẽ giảm xuống so với hiện hành.

Khi đó, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng gốc hóa thạch là 3.000 đồng/lít thì đối với xăng E5 là 2.400 đồng/lít, giảm 600 đồng/lít so với xăng hóa thạch. Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng E10 là 2.100 đồng/lít, giảm 900 đồng/lít so với xăng gốc hóa thạch. Còn phương án 2 sẽ có ưu đãi thấp hơn phương án 1, mức thuế bảo vệ môi trường sẽ lần lượt giảm 300 đồng/lít và 600 đồng/lít đối với xăng E5 và E10.

Bộ Tài chính chọn phương án 1 để thực sự tạo ra khoảng cách giá giữa xăng E5 và xăng RON truyền thống.

Tính toán cho thấy, theo phương án 1, giá xăng E5 sẽ thấp hơn xăng RON 92 khoảng 1.000 đồng/lít và thấp hơn xăng RON 95 khoảng 1.700 đồng/lít. Mức chênh lệch này được cho là cơ hội để xăng E5 đến với đông đảo người tiêu dùng hơn.